Kniedistractie

Kniedistractie is een gewrichtssparende chirurgische behandelmogelijkheid voor patiënten met ernstige knieartrose. Het doel van de behandeling is om de knieklachten te verminderen en de noodzaak voor een eerste knieprothese uit te stellen. Dit uitstel is vooral belangrijk voor patiënten van 65 jaar of jonger, omdat een knieprothese na verloop van tijd slijt. De levensduur van een knieprothese bij relatief jonge patiënten varieert doorgaans van 10 tot 20 jaar. Hoe jonger en actiever de patiënt, hoe sneller de knieprothese slijt en vervanging nodig is. Deze tweede operatie kan vaak minder goede resultaten opleveren en leiden tot meer klachten en behoefte aan zorg. Het is daarom zinvol om te proberen het plaatsen van een knieprothese uit te stellen.

De behandeling

Bij kniedistractie worden de botuiteinden van het bovenbeen en onderbeen tijdelijk op enige afstand van elkaar geplaatst. Dit resulteert in verminderd contact tussen de beide gewrichtsvlakken en veroorzaakt een tijdelijke verandering in de gewrichtsvloeistof. Deze verandering wordt verondersteld van belang te zijn voor het herstelproces. Het is dus een behandeling die gericht is op het behoud van de knie en het uitstellen van een knieprothese, met als doel betere resultaten op lange termijn te bereiken.

De operatie

Bij de kniedistractie wordt tijdens een operatie onder algehele verdoving of een ruggenprik een distractieframe rondom de knie aangebracht. Dit frame wordt bevestigd aan het been door botpennen in het boven- en onderbeen te plaatsen. Tijdens de operatie wordt het frame op een distractieafstand van 2-3 millimeter gezet.

Na de operatie

In de eerste dagen na de operatie wordt het frame geleidelijk verder uit elkaar gedraaid tot een distractieafstand van ongeveer 5 millimeter. Soms gebeurt dit in het ziekenhuis, maar vaak kan dit thuis worden gedaan. Het dragen van het distractieframe heeft geen beperkingen voor het belasten van de knie, indien nodig kunnen krukken worden gebruikt. Beweging zorgt namelijk voor drukveranderingen in het gewricht, wat er weer voor zorgt dat de gewrichtsvloeistof het kraakbeen kan voeden. Dit wordt noodzakelijk geacht voor het herstel van het kraakbeen.

Tijdens de distractieperiode kan de behandelend arts een extra afspraak op de poli inplannen om de distractieafstand en eventuele wondinfecties rondom de pengaten te beoordelen.

Na het verwijderen van het frame

Na ongeveer zes weken wordt het distractieframe onder verdoving weer verwijderd. Vaak kan de patiënt dezelfde dag weer naar huis. Omdat de knie gedurende zes weken in gestrekte stand heeft gestaan, hierdoor kunnen er verklevingen zijn ontstaan. Hiervoor wordt de knie tijdens de operatie direct doorbewogen. De pengaten worden schoongemaakt en indien nodig gehecht. Na het verwijderen van het distractieframe mag de knie op geleide van pijn weer belast worden, eventueel met krukken. Het is de bedoeling om na deze ingreep te gaan oefenen om de functie van de knie zo spoedig mogelijk te optimaliseren. Dit kan onder begeleiding van een fysiotherapeut, maar is geen vereiste.

Mogelijke risico’s van de behandeling zijn hier terug te vinden.

Als een deelnemer kniedistractie krijgt, volgt uitgebreide voorlichting van de behandelend arts. Het is belangrijk om voor en na de operatie de instructies van de arts op te volgen.

Mogelijk effect

Een groot deel van de patiënten die kniedistractie hebben ondergaan, heeft duidelijk minder pijn door artrose en een verbeterde functie van de knie. Kniedistractie kan leiden tot weefselherstel en uitstel van het plaatsen van een knieprothese. Ongeveer tachtig procent van de patiënten ervaart aanzienlijk minder pijnklachten in de eerste vijf jaar na een kniedistractiebehandeling. Bijna de helft van de patiënten die deze behandeling hebben ondergaan hebben na negen jaar nog geen pijnklachten die een knieprothese noodzakelijk maken. Het is belangrijk om te weten dat niet alle patiënten even goed reageren op de behandeling. Bij een klein deel van de patiënten wordt onvoldoende resultaat bereikt.

Het effect (minder pijn, verbeterde functie) na kniedistractie laat vaak wat langer op zich wachten dan na het plaatsen van een knieprothese. Het kan 3-4 maanden duren voordat het effect van de behandeling volledig merkbaar is. De weefsels in het kniegewricht hebben deze tijd nodig om te herstellen.